Lampenkap niet, foto’s daarvan wel, auteursrechtelijk beschermd

Gebruiksvoorwerpen kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. Dit mits de maker ervan voldoende creatieve keuzes heeft gemaakt. Maar ook als een (gebruiks)voorwerp niet auteursrechtelijk beschermd is, kan een foto daarvan op zichzelf wel auteursrechtelijk beschermd zijn. Zo oordeelde ook het Hof Den Haag recentelijk.

Biglight vervaardigt en verhandelt verlichtingsartikelen, waaronder lampenkappen. Jaarlijks brengt Biglight een catalogus uit met de actuele modellen. Spinlight verhandelt eveneens lampenkappen. De catalogus van Spinlight bevatte foto’s van lampenkappen die (nagenoeg) identiek waren aan de foto’s in de catalogus van Biglight. Volgens Biglight maakte Spinlight daarmee inbreuk op haar auteursrechten. Enerzijds op het auteursrecht van Biglight op de lampenkappen zelf en anderzijds op het auteursrecht op de foto’s in de catalogus van Biglight.

Het Hof Den Haag moest beoordelen of de lampenkappen en de foto’s van Biglight auteursrechtelijk beschermd zijn. Het Hof legde daartoe de maatstaf die gangbaar is in Nederlandse en Europese rechtspraak, namelijk dat voor auteursrechtelijke bescherming vereist is dat het voortbrengsel een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Het moet een vorm zijn die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes die het voortbrengsel zijn van de menselijke geest, oftewel een eigen intellectuele schepping is van de maker ervan. Daarbuiten valt een vorm die dermate banaal of triviaal is dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt aan te wijzen.

Volgens het Hof waren de lampenkappen zelf niet auteursrechtelijk beschermd. Het betroffen ‘normale’ ronde, vierkante en rechthoekige basisvormen. Deze vormen zelf bestonden natuurlijk al lang, en ook lampenkappen met deze vormen waren al lang op de markt; dit kon dus geen intellectuele schepping van Biglight zijn. Ook voor wat betreft de afwerking (die zeer ‘strak’ was), de afmetingen (die volstrekt ‘normaal’ waren) en de kleurstelling (‘zwart – wit’) oordeelde het Hof dat de creatieve keuzes die gemaakt zijn zeer beperkt en niet meer dan triviaal waren. De drempel van auteursrechtrechtelijke bescherming werd niet daarmee behaald.

Maar de foto’s van de (niet auteursrechtelijk beschermde) lampenkappen in de catalogus van Biglight waren volgens het Hof Den Bosch wél auteursrechtelijk beschermd. Dit omdat de fotograaf kennelijk creatieve keuzes heeft gemaakt voor wat betreft de kijkhoek, de belichting en schaduweffecten. En omdat Spinlight de foto’s volledig heeft overgenomen, dus qua weergave daarvan onvoldoende afstand heeft genomen van het origineel, was er volgens het Hof sprake van een ongeoorloofde verveelvoudiging en openbaarmaking daarvan en dus van auteursrechtinbreuk.