Is een zorgverzekeraar een aanbestedende dienst?
Die vraag houdt de zorgwereld al enige tijd bezig. De vraag werd eerder door de rechtbank in Breda bevestigend beantwoord. De rechtbank oordeelde dat de zorgverzekeraar in kwestie (CZ) voorziet in behoeften van algemeen belang die niet van commerciële aard zijn en dat zij bovendien voor meer dan de helft wordt gefinancierd door middel van een rijksbijdrage uit het vereffeningsfonds. Daarmee is CZ volgens de rechtbank een aanbestedende dienst in de zin van de Aanbestedingswet en mocht zij niet zomaar besluiten om voortaan slechts bij één leverancier haar stomamiddelen in te kopen.
Het oordeel van de rechtbank had grote gevolgen. Aanbestedende diensten moeten in veel gevallen verplicht een aanbesteding uitschrijven bij het inkopen van goederen en diensten. Dergelijke aanbestedingen zijn aan strikte wettelijke voorwaarden gebonden. Zo moeten altijd de beginselen van transparantie en gelijkheid in acht genomen worden. De toepasselijkheid van deze regelgeving zou een behoorlijke beperking betekenen voor de manier waarop zorgverzekeraars contracteren.
CZ ging in hoger beroep en werd daarin gesteund door onder meer de Nederlandse Vereniging voor Zorgverzekeraars (NVZ). Het gerechtshof 's-Hertogenbosch oordeelde - in tegenstelling tot de rechtbank - dat CZ geen aanbestedende dienst is. Belangrijk daarbij is dat het hof van mening is dat zorgverzekeraars wél een commerciële instelling zijn en dat het feit dat er verschillende wettelijke randvoorwaarden zijn gecreëerd (zoals de vereffeningsbijdrage) niet betekent dat zorgverzekeraars niet onder normale marktomstandigheden werken. CZ mocht onder die omstandigheden beslissen voortaan stomamiddelen bij slechts één leverancier in te kopen.
In Nederland is regelmatig discussie over de macht van de zorgverzekeraars. Mogelijk zal deze principiële zaak dan ook worden voorgelegd aan de Hoge Raad en wellicht zelfs het Europees Hof van Justitie. Een definitief antwoord is er dus nog niet, maar voorlopig gaat iedereen uit van de uitspraak van het gerechtshof: een zorgverzekeraar is geen aanbestedende dienst.