Juridische gevolgen van het Coronavirus

Het Coronavirus en de door de overheid getroffen maatregelen hebben verregaande consequenties voor ondernemers. Wij krijgen veel vragen over de juridische gevolgen die het virus en de overheidsmaatregelen met zich brengen. In dit artikel geven wij een beknopt overzicht van de juridische problemen en mogelijke oplossingen: 

Personeel

  • Een grote zorg vormt werkvermindering ten gevolge van het coronavirus. Onder bepaalde voorwaarden kan een werkgever een tegemoetkoming aanvragen voor zijn loonkosten op grond van de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Meer informatie over de NOW en de voorwaarden waaraan werkgevers moeten voldoen, leest u hier
  • Werknemers die ziek zijn moeten thuis blijven. Zij hebben wel recht op loondoorbetaling. Volgens de wet hebben zieke werknemers recht op doorbetaling van 70% van het loon, maar in de arbeidsovereenkomst of CAO kunnen andere afspraken zijn gemaakt. 
  • Is een werknemer niet ziek/arbeidsongeschikt, maar moet hij wel uit voorzorg thuis blijven omdat er sprake is van klachten zoals hoesten, neusverkoudheid of koorts, dan heeft deze werknemer ook recht op loondoorbetaling. Het feit dat deze werknemer om deze reden geen werk kan verrichten komt in beginsel niet voor rekening en risico van de werknemer. Hetzelfde geldt voor de werknemer die verplicht in quarantaine verblijft. Wel kan de mogelijkheid worden bekeken om thuis te werken. 
  • Of uw verzuimverzekering de loonkosten van een werknemer die thuis moet blijven dekt, hangt af van de polisvoorwaarden. Vaak zal gelden dat loonkosten niet gedekt zijn als een werknemer niet werkt zonder ziek te zijn of ziekteverschijnselen te hebben. 
  • Er bestaat geen recht op thuiswerken. De werkgever heeft echter wel de plicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Zieke werknemers moeten daarom worden geweerd van de werkvloer. Blijft een werknemer zonder goede reden en zonder instemming van de werkgever thuis, dan heeft deze werknemer geen recht op loondoorbetaling. Meer informatie over verplichtingen die de corona-uitbraak voor een werkgever meebrengt leest u hier

Contracten (algemeen)

  • Door het Coronavirus kunnen bedrijven in de knel raken met het nakomen van hun contractuele verplichtingen. Denk bijvoorbeeld aan grootschalige ziekte van personeel, handels- en reisbeperkingen vanuit overheden en leveranciers die niet (tijdig) kunnen leveren.
  • In sommige gevallen is dan een beroep op overmacht mogelijk. Dit zorgt ervoor dat de wederpartij geen nakoming kan afdwingen en geen schadevergoeding kan vorderen.
  • Lees hier meer over overmacht door het Coronavirus.
  • Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de rechter te vragen overeenkomsten te wijzigen of (gedeeltelijke) te ontbinden wegens onvoorziene omstandigheden. Hoe dat zit leest u hier.

Huurovereenkomsten

  • Veel huurders moeten hun onderneming vanwege overheidsmaatregelen gedwongen sluiten. Denk bijvoorbeeld aan de Horeca. Andere ondernemers sluiten vrijwillig hun onderneming om personeel en klanten te beschermen. Ondernemingen komen hierdoor in de problemen met het betalen van de huur.
  • Ook riskeren huurders vaak boetes als ze te laat betalen of het gehuurde niet gebruiken vogens de overeengekomen bestemming.
  • Huurders en verhuurders zullen afspraken moeten maken over hoe om te gaan met deze uitzonderlijke situatie. Meer hierover leest u in hier.

Verzekeringen

  • Ondernemers zijn vaak ook internationaal actief en worden door de getroffen maatregelen beperkt in hun reizen. Indien een reis is geboekt voorafgaand aan het uitbreken van de pandemie en er een negatief reisadvies is van het Ministerie van Buitenlandse Zaken dan valt de schade gewoonlijk onder een annuleringsverzekering. 
  • Sommige verzekeraars hebben inmiddels hun polisvoorwaarden aangepast waardoor annuleringen, verbandhoudend met het Coronavirus, niet meer gedekt worden.
  • Daarnaast kan het voorkomen dat uw personeel getroffen is door het virus. Indien een werknemer in quarantaine gaat met de ziekte of ziekteverschijnselen, dan valt dit regulier onder de ziekteverzuimverzekering.
  • Een goede beoordeling van de polisvoorwaarden is in alle omstandigheden vereist.

Liquiditeitsproblemen

  • De Horeca, het toerisme en de evenementenbranche worden klassiek het eerst getroffen in tijden van crisis. Maar ook de producerende industrie wordt geraakt omdat de mondiale toeleveringsketens haperen waardoor grondstoffen of halffabricaten ontbreken. Dat leidt op haar beurt weer tot een hapering in de productie en consumptie van goederen en diensten. Ontegenzeggelijk zal dat bij verschillende ondernemers tot liquiditeitsproblemen leiden. Primair kunnen deze ondernemers zich wenden tot hun huisbankier om in aanmerking te komen voor een overbruggingskrediet of een verruiming van het rekening courant krediet. Daarnaast kunnen de banken worden verzocht om (tijdelijk) akkoord te gaan met de opschorting van aflossingen van bestaande leningen. 
  • Om bedrijven in hun liquiditeitsbehoefte te voorzien bestaat reeds de overheidsmaatregel Borgstelling MKB-kredieten. De staatsecretaris van Economische Zaken streeft er naar om per eind maart met een tijdelijke verruiming van de Borstellingsregeling MKB-kredieten (BMKB) te komen (geldig tot 1 april 2021). Met de BMKB staat de overheid voor een deel borg voor bedrijven die een lening willen afsluiten, maar aan de betrokken financier (met name banken) niet genoeg zekerheden kunnen bieden. Onder de huidige regeling staat de Staat borg voor 50% van het krediet dat de financier (vaak de bank) verstrekt. Dit percentage wordt opgehoogd naar 75%, waardoor financiers (banken) eerder bereid zullen zijn om een overbruggingskrediet te verstrekken, dan wel de rekening courantlening te verruimen. Hierdoor zullen bedrijven eerder aan hun betalingsverplichtingen kunnen blijven voldoen.
  • Daarnaast kunnen ondernemers in het kader van hun fiscale verplichtingen bij de Belastingdienst om bijzonder uitstel van betaling verzoeken. Dat kan voor wat betreft de inkomstenbelasting, de loonbelasting, de vennootschapsbelasting en de omzetbelasting. Uit het schrijven van het Ministerie van Economische zaken aan de Tweede Kamer van 12 maart 2020 volgt dat de Belastingdienst uitstel van betaling zal verlenen als de ondernemer schriftelijk motiveert dat hij door de coronacrisis in de problemen is gekomen. De Belastingdienst zal dan de invordering stilleggen en verzuimboetes blijven uit. Wel zal later per verzoek een individuele beoordeling plaatsvinden. 
  • Ingeval bovengenoemde faciliteiten onvoldoende oplossing bieden om de liquiditeitsproblemen het hoofd te bieden kan een financiële en/of juridische reorganisatie mogelijk nog een uitweg zijn om faillissement te voorkomen. Hiermee wordt beoogd om de gezondheid van een onderneming in financiële moeilijkheden binnen dezelfde juridische entiteit te herstellen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van het omzetten van leningen in aandelenkapitaal, maar ook door het streven naar een akkoord met crediteuren. Bij een dergelijk akkoord tracht de ondernemer een surséance van betaling of faillissement te vermijden, door tot een onderhands akkoord (ook wel buitengerechtelijk akkoord genoemd) te komen met de schuldeisers van de onderneming, dan wel tot wijziging te komen van eerder gemaakte afspraken. Een herstructurering vereist deskundige en prudente bijsturing en daarom is tijdig ingrijpen vereist. 

Grensoverschreidende ondernemers

  • In België wonende ondernemers met een bedrijf in Nederland kunnen een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen. Meer hierover leest u hier.

Tot slot

Het Coronavirus ontwikkelt zich dagelijks en het overheidsingrijpen dat ondernemers beïnvloedt evenzeer. Wij zullen voor u de overheidsadviezen en -maatregelen nauwlettend in de gaten houden en bij veranderingen zullen wij u via onze nieuwsbrieven blijven adviseren. Mocht u over bovenstaande of andere zaken prangende vragen hebben, aarzelt u dan niet om met ons contact op te nemen.